HD 189733b سیاره ای همرنگ کرۀ زمین

برای اولین بار، محققان رنگ سیاره ای دوردست را که گرد ستاره ای دیگر غیر از خورشید می چرخد، کشف کردند --- این سیاره به رنگ آبی لاجوردی است، مانند زمانی که از فضا به زمین نگاه می کنیم. 

محققان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل طیف های مرئی ساطع شده را از سیاره ای به نام HD 189733b آنالیز کردند. این سیاره گردِ ستاره ای می چرخد که 63 سال نوری با زمین فاصله دارد. گمان می رود که در این سیارۀ غبارآلودْ، که بادهای سوزان آن را در می نوردند، بارش به شکل شیشه های مذاب باشد.

رنگ آبی HD 189733b به عقیدۀ دانشمندان به دلیل وجود سیلیکات است، یعنی یکی از ترکیبات شن های ساحلی. بادهای سهمگین با سرعت میانگینِ 4000 مایل در ساعت این ترکیبات را در فضا پراکنده می کنند. در اتمسفری که حرارت از 1000 درجۀ سلسیوس نیز فراتر می رود، ذرات سیلیکات ذوب شده و به شکل «بارانی» از شیشه به سطح سیاره برخورد می کنند. رنگ آبی سیاره ناشی از پراکنده کردن نور آبی بوسیلۀ این ذرات است.

برای این آنالیز، دانشمندان از اسپکتروگراف هابل بهره بردند تا نور مرئی این سیاره و ستارۀ آن را مورد سنجش قرار دهند. سپس زمانی که سیاره پشت ستاره مخفی شد، یک بار دیگر نور ساطع شده از این منظومه را اندازه گیری کردند. در ادامه، برای تفکیکِ نورِ سیاره، نورهای ساطع شده را از هم کسر کردند.

طول موج اندازه گیری شده با رنگ آبی مطابقت داشت، و این همان نوری است که از سیاره بازتاب داده می شود. 

زمانی که از فضا به کرۀ زمین نگریسته می شود، رنگ آن آبی می نماید، که دلیل آن وجود اقیانوس هایی است که طول موج های قرمز و سبز را با شدت بیشتری نسبت به طول موج آبی جذب می کنند. برخی از طول موج های آبی نور خورشید نیز به شکل گزینشی بوسیلۀ اکسیژن و نیتروژن پراکنده می شوند. سیارۀ مریخ نیز به دلیل وجود اکسید آهن در سطح آنْ به رنگ قرمز دیده می شود. سطح مریخ طول موج های آبی و سبز را جذب کرده و طول موج قرمز را بازتاب می دهد.

رنگ آبی HD 189733b به دلیل بازتاب نور خورشید بوسیلۀ ذرات سیلیکات موجود در جو آن است. اما این سیاره از کرۀ زمین بسیار دور است و با تلسکوپ های موجود نمی توان به شکل مستقیم آن را مشاهده کرد. 

این گزارش در شمارۀ ماه آگوست نشریۀ Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.

منبع:

گزارش مذکور در تاریخ 11.7.2013 در

online.wsj.com

تحت عنوان

"Scientists Determine Blue Is Color of Distant Planet"

منتشر شده است.