مقایسۀ ترجمۀ ماشینی و ترجمه با کمک کامپیوتر (بازنشر)

نویسنده:

آلینا سینچان

توانایی در صحبت کردن (و نوشتن) به زبانی غیر از زبان مادری نوعی مهارت اجتماعی سودمند است. از دوران باستان، مردم برای برآورده کردن مقاصد اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی مجبور بوده‌اند با «خارجی‌ها» مکالمه کنند و مهارت‌ نخبگان در زبان‌های خارجی منجر به ترجمۀ بزرگترین آثار ادبی دنیا به تعداد زیادی از زبان‌ها شده است و متعاقباً تمام ملت‌ها از این آثار نفع برده‌اند. پیمان‌هایی که مسیر تاریخ را تغییر داده‌اند با کمک زبان‌های مشترک تدوین و منعقد شده‌اند؛ این زبان‌ها به طرفین درگیر فرصت داده‌اند گفتگویی تأثیرگذار با یکدیگر ترتیب دهند. بنابراین، ترجمه مکتوب و ترجمه شفاهی نقش مهمی در تکامل انسان داشته‌اند.

دستاوردهای فنی که در تمام زمینه‌ها شاهدش هستیم دنیای مترجمان را به نحو مطلوب تغییر داده است. ماشین‌های قدیمی تایپ مدت‌هاست که جای خود را به کامپیوتر داده‌اند؛ با هدف کمک به مترجمان برای ارائۀ نسخه‌ای دقیق‌تر از ترجمۀ متن مبدأ، مجموعه‌ای از ابزارها ابداع شده‌ و بهبود یافته‌اند. ترجمه با کمک کامپیوتر ـــ که بوسیلۀ مترجمان خبرۀ کاربلد انجام می‌شود ـــ علاوه بر اینکه ارائه‌دهندۀ نسخه‌ای باکیفیت‌تر است، کاهش‌دهندۀ زمانی‌ست که صرفِ پروژه می‌شود.

ابزارهای کمک مترجم (CAT) ـــ نرم‌افزارهای واژه‌پرداز (مانند کنترل‌کننده‌های املا و دستور زبان)، کورپس‌ها، ابزارهای حافظۀ ترجمه، دیکشنری‌های آنلاین و ... ـــ حرفۀ ترجمه را متحول کرده‌اند و منجر به تسریع فرایند ترجمه و بهبود کیفیت آن شده‌اند. با وجود این، ترجمۀ ماشینی ـــ گزینه‌ای جدید و غیرقابل اعتماد که غیرحرفه‌ای‌ها برخی اوقات به آن متوسل می‌شوند ـــ نباید در میان ابزارهای یک مترجم معتبر طبقه‌بندی شود. اگرچه این نرم‌افزارهای «هوشمند» بوسیلۀ تفکری ممتاز خلق شده‌اند تا بتوانند زحمت مترجم را کاهش یا به هر نوع بشری نسخۀ ترجمه‌شده‌ای از متن را ارائه دهند، این ماشین‌ها به اندازه‌ای اعتمادناپذیرند که خروجی آنها، در حیطۀ ترجمۀ تخصصی، ابزار خنده شده است.

اگر می‌خواهید دربارۀ ناتوانی‌های ترجمۀ ماشینی نمونه‌ای بارز داشته باشید، می‌توانید به اثری از بیل برایسون با نام «زبان مادری» مراجعه کنید.

از دل برود هر آنکه از دیده رود:

 بنابر توضیح نویسنده، شخصی تصمیم گرفت عبارت مشهور «out of sight, out of mind» را به یکی دیگر از زبان‌های اروپایی ترجمه کند. 

دیوانگی کور:

 نتیجۀ آن مدتی بعد به انگلیسی برگردانده شد و آنچه بر روی صفحه نمایان شد «blind insanity» بود! با توجه به اینکه «out of sight» و «out of mind» را می‌توان به عنوان معادل‌هایی برای blind و insanity در نظر گرفت، باید اذعان کرد که ماشین وظیفه‌اش را به خوبی انجام داده است، زیرا دو بخش از یک proverb را به عنوان دوcollocation مستقل در نظر گرفته است. این مسئله قطع به یقین قدمی مثبت برای یک ماشین «گنگ» است اما آنچیزی نیست که ترجمۀ حرفه‌ای به آن می‌پردازد.

به منظور استفادۀ مؤثر از ترجمۀ ماشینی، باید به هر دو زبان تسلط داشته باشید؛ در غیر این صورت، در تشخیص دادن نقصان‌ها و، در پی آن، اصلاح کردن اشتباهاتی که منجر به ابهام و افت کیفی می‌شوند ناتوان خواهید بود. افرادی که از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند در پیرامون ما به کرات دیده می‌شوند، اما کاربرد آنها بیشتر به گوشی‌های موبایل و محیط‌های غیررسمی محدود می‌شود. بیشتر استفاده‌کنندگان از نرم‌افزارهای ترجمه دانش‌آموزانی هستند که برای حل تمارین دروس زبانشان روی به این ابزارها می‌آورند. زمانی که صحبت از سرویس‌های ترجمۀ تخصصی می‌شود، نباید فراموش کرد که ترجمه صرفاً به هم چسباندن تعدادی مشخص از لغات در قالب یک جمله نیست، که متأسفانه عملی‌ست که ترجمۀ ماشینی انجام می‌دهد.

هدف از ابزارهای کمک مترجم (CAT) که به نظر می‌رسد جزئی جدایی‌ناپذیر از حرفۀ مترجم باشند کمک کردن به مترجم است نه آموزش دادن. در بحث دانش زبانی، رشد حرفه‌ای و تمرین مداوم است که می‌تواند مترجمی حرفه‌ای بسازد.

منبع

Alina Cincan (August 3, 2012) Machine Translation vs Computer Aided Translation,Available at: http://inboxtranslation.com/blog/machine-translation-computer-aided-translation/ (Accessed: 2/22/2015).

مقایسۀ ترجمۀ ماشینی و ترجمه با کمک کامپیوتر

نویسنده:

آلینا سینچان

توانایی در صحبت کردن (و نوشتن) به زبانی غیر از زبان مادری نوعی مهارت اجتماعی سودمند است. از دوران باستان، مردم برای برآورده کردن مقاصد اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی مجبور بوده‌اند با «خارجی‌ها» مکالمه کنند و مهارت‌ نخبگان در زبان‌های خارجی منجر به ترجمۀ بزرگترین آثار ادبی دنیا به تعداد زیادی از زبان‌ها شده است و متعاقباً تمام ملت‌ها از این آثار نفع برده‌اند. پیمان‌هایی که مسیر تاریخ را تغییر داده‌اند با کمک زبان‌های مشترک تدوین و منعقد شده‌اند؛ این زبان‌ها به طرفین درگیر فرصت داده‌اند گفتگویی تأثیرگذار با یکدیگر ترتیب دهند. بنابراین، ترجمه مکتوب و ترجمه شفاهی نقش مهمی در تکامل انسان داشته‌اند.

دستاوردهای فنی که در تمام زمینه‌ها شاهدش هستیم دنیای مترجمان را به نحو مطلوب تغییر داده است. ماشین‌های قدیمی تایپ مدت‌هاست که جای خود را به کامپیوتر داده‌اند؛ با هدف کمک به مترجمان برای ارائۀ نسخه‌ای دقیق‌تر از ترجمۀ متن مبدأ، مجموعه‌ای از ابزارها ابداع شده‌ و بهبود یافته‌اند. ترجمه با کمک کامپیوتر ـــ که بوسیلۀ مترجمان خبرۀ کاربلد انجام می‌شود ـــ علاوه بر اینکه ارائه‌دهندۀ نسخه‌ای باکیفیت‌تر است، کاهش‌دهندۀ زمانی‌ست که صرفِ پروژه می‌شود.ابزارهای کمک مترجم (CAT) ـــ نرم‌افزارهای واژه‌پرداز (مانند کنترل‌کننده‌های املا و دستور زبان)، کورپس‌ها، ابزارهای حافظۀ ترجمه، دیکشنری‌های آنلاین و ... ـــ حرفۀ ترجمه را متحول کرده‌اند و منجر به تسریع فرایند ترجمه و بهبود کیفیت آن شده‌اند. با وجود این، ترجمۀ ماشینی ـــ گزینه‌ای جدید و غیرقابل اعتماد که غیرحرفه‌ای‌ها برخی اوقات به آن متوسل می‌شوند ـــ نباید در میان ابزارهای یک مترجم معتبر طبقه‌بندی شود. اگرچه این نرم‌افزارهای «هوشمند» بوسیلۀ تفکری ممتاز خلق شده‌اند تا بتوانند زحمت مترجم را کاهش یا به هر نوع بشری نسخۀ ترجمه‌شده‌ای از متن را ارائه دهند، این ماشین‌ها به اندازه‌ای اعتمادناپذیرند که خروجی آنها، در حیطۀ ترجمۀ تخصصی، ابزار خنده شده است.اگر می‌خواهید دربارۀ ناتوانی‌های ترجمۀ ماشینی نمونه‌ای بارز داشته باشید، می‌توانید به اثری از بیل برایسون با نام «زبان مادری» مراجعه کنید.

از دل برود هر آنکه از دیده رود:

 بنابر توضیح نویسنده، شخصی تصمیم گرفت عبارت مشهور «out of sight, out of mind» را به یکی دیگر از زبان‌های اروپایی ترجمه کند. 

دیوانگی کور:

 نتیجۀ آن مدتی بعد به انگلیسی برگردانده شد و آنچه بر روی صفحه نمایان شد «blind insanity» بود! با توجه به اینکه «out of sight» و «out of mind» را می‌توان به عنوان معادل‌هایی برای blind و insanity در نظر گرفت، باید اذعان کرد که ماشین وظیفه‌اش را به خوبی انجام داده است، زیرا دو بخش از یک proverb را به عنوان دو collocation مستقل در نظر گرفته است. این مسئله قطع به یقین قدمی مثبت برای یک ماشین «گنگ» است اما آنچیزی نیست که ترجمۀ حرفه‌ای به آن می‌پردازد.

به منظور استفادۀ مؤثر از ترجمۀ ماشینی، باید به هر دو زبان تسلط داشته باشید؛ در غیر این صورت، در تشخیص دادن نقصان‌ها و، در پی آن، اصلاح کردن اشتباهاتی که منجر به ابهام و افت کیفی می‌شوند ناتوان خواهید بود. افرادی که از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند در پیرامون ما به کرات دیده می‌شوند، اما استفادۀ آنها بیشتر به گوشی‌های موبایل و محیط‌های غیررسمی محدود می‌شود. بیشتر استفاده‌کنندگان از نرم‌افزارهای ترجمه دانش‌آموزانی هستند که برای حل تمارین دروس زبانشان روی به این ابزارها می‌آورند. زمانی که صحبت از سرویس‌های ترجمۀ تخصصی می‌شود، نباید فراموش کرد که ترجمه صرفاً به هم چسباندن تعدادی مشخص از لغات در قالب یک جمله نیست، که، متأسفانه، عملی‌ست که ترجمۀ ماشینی انجام می‌دهد.هدف از ابزارهای کمک مترجم (CAT) که به نظر می‌رسد جزئی جدایی‌ناپذیر از حرفۀ مترجم باشند کمک کردن به مترجم است نه آموزش دادن. در بحث دانش زبانی، رشد حرفه‌ای و تمرین مداوم است که می‌تواند مترجمی حرفه‌ای بسازد.

منبع

Alina Cincan (August 3, 2012) Machine Translation vs Computer Aided Translation,Available at: http://inboxtranslation.com/blog/machine-translation-computer-aided-translation/ (Accessed: 2/22/2015).

بازنشر: تفاوت نرم‌افزارهای ترجمه ماشینی و ابزارهای کمک مترجم (CAT Tools)

ترجمه با کمک کامپیوتر (computer-aided or computer-assisted translation) شکلی از ترجمه است که در آن مترجم انسانی متنی را با کمک مجموعه‌ای از ابزارهای گستردۀ نرم‌افزاری ترجمه می‌کند و از این طریق فرایند ترجمه پشتیبانی می‌شود. این ابزارها عبارتند از افزونه‌های کنترل املا و دستور زبان، ابزارهای حافظۀ ترجمه (ترادوس)، ابزارهای مدیریت واژگان، و ابزارهای تضمین کیفیت. عموماً CAT Tool ها را با حافظۀ ترجمه به شکل مترادف به کار می‌برند. 

ترجمۀ ماشینی شکلی از ترجمه است که در آن فرایند ترجمه صرفاً توسط نرم‌افزار انجام می‌شود. ترجمۀ ماشینی برای جفت‌های زبانی مختلف طراحی شده است و به شکل رایگان در اینترنت قابل دسترسی‌ست. خروجی آن در حدی است که صرفاً می‌توان به یک برداشت کلی (و نه چندان دقیق) از متن دست یافت. با وجود این، اگر می‌خواهیم متن خروجی به شکل کامل قابل درک باشد و معنا را بی کم و کاست منتقل کند، هیچ‌گاه نمی‌توانیم به این ابزارها اعتماد کنیم.

معرفی سایتی برای تایپ و مرتب سازی منابع و مؤاخذ به صورت خودکار

یکی از مهمترین اجزای مقاله، گزارش، پایان نامه، و نوشته های اینچنینیْ ارجاعات آن است. درج منابع و مؤاخذ به اعتبار مقالۀ شما می افزاید، و نشان می دهد که، به منظور آماده سازی مقاله، از نوشتۀ افرادی استفاده کرده اید که بخشی از عمر خود را صرف تحقیق و پژوهش دربارۀ موضوع مورد نظر کرده اند. 

علاوه بر افزایش اعتبار، درج ارجاعاتْ یعنی پایبندیِ نویسنده به رسم امانتداری. بسیاری از پژوهشگران مدتی از عمر حرفه ای خود را به تدوین تئوری، آزمایش، مطالعه، و غیره اختصاص داده اند. بنابراین، زمانی که از حاصل تحقیق آن ها استفاده می کنیم، از نظر اخلاقی، ضروری است که نام آن ها را نیز در مقالۀ خود ذکر کنیم.

اما تایپِ بخش منابع و مؤاخذ کار دشواری است. دشواری این کار را نویسندگان و نیز مترجمان درک کرده اند. برای مرتفع کردن این مشکل می توان از سایت Reference made easy استفاده کرد. سایت مذکور به شکل خودکار رفرنسهای مقاله را برای شما مرتب می کند. به این منظور ابتدا باید اطلاعاتی را که از شما خواسته در کادر مخصوص وارد کرده سپس روی Generate Reference کلیک کنید. بعد از آن تنها کاری که می بایست انجام گیرد کپی و پیست کردن متن مذکور به فایل ورود است.

به عنوان نمونه، مرجع زیر را سایت مذکور مرتب کرده است:

Professor Hensel (2001) THE IMPORTANCE OF CITATION, Available at:http://law.gsu.edu/whensel/rwa7.pdf (Accessed: 15th July, 2013).

برای مشاهدۀ سایت مورد نظر می توانید روی همین جمله کلیک کنید.

از اختراع ماشین نساجی تا ظهور گوگل ترنسلیت (پست ثابت)

لودیتها (Luddites) در قرن 19 ام ظهور یافتند؛ این افرادْ  گروه‌های سازمان‌یافته‌ای را تشکیل می‌دادند  که اعضای آن‌ها صنعتگران ناراضی انگلیسی بودند. آن‌ها برای تخریب ماشین‌آلات نساجی طغیان کردند، زیرا عقیده داشتند این فن‌آوری‌ها رفته رفته جایگزین کارگران کارخانجات نساجی خواهند شد. این جنبش در روزهای پایانی سال 1811 از همسایگی ناتینگهام شروع شد و تا سال بعد به سایر شهرها نیز سرایت کرد [1].

جنبش مذکور به منظور توقف تکنولوژی و ممانعت از به اصلاح اتوماسیون تلاش مذبوحانه ای را آغاز کرد. قاعدتاً در آن دوره هنوز واژۀ «اتوماسیون» وضع نشده بود. با وجود این، خواسته یا ناخواسته هدف این افراد مبارزه با چنین روندی بود، یعنی بهره بردن از متدهایی که جایگزین انسان در کسب و کار و تولید شود. از نظر آن ها چنین روندی منجر به بروز پدیده‌ای می‌شد که امروزه به آن بیکاری تکنولوژیکی (technological unemployment) می‌گویند [2].

سیر بی‌پایان بیکاری تکنولوژیکی:

همگام با رشدِ تکنولوژی، انجام دادن کارها آسان تر می‌شود. تعبیری که از این موضوع می‌شود این است که انجام کار بیشتر با نیروی کار کمتر میسر خواهد شد. افراد زیادی نیز قربانی این روند خواهند شد. بنابراین، بیکاری تکنولوژیکی سیر خود را تا به امروز ادامه داده و به نظر می‌رسد نمی‌باید هیچ پایانی برای آن متصور بود، زیرا بشر هیچ پایانی برای تکنولوژی متصور نیست. 

کامپیوتر و بیکاری تکنولوژیکی:

با ظهور کامپیوتر و متعاقباً همه‌گیر شدن اینترنت شکل جدیدی از اضطراب گریبان متخصصان را گرفته است. همه‌گیر شدن فن آوری های مرتبط با کامپیوتر یعنی برخی مهارت‌های قدیمی دیگر کاربردی ندارند و این امر به معنای از میان رفتن بسیاری از فرصت‌های شغلی گذشته است [3].   

یکی از فن‌آوری‌هایی که از دل اینترنت بیرون آمده پدیده‌ای است به نام گوگل ترنسلیت، برنامه‌ای که تا چند سال پیش متخصصان و مترجمان با تمسخر به آن می‌نگریستند. اما این وسیله ظرف مدت زمانی کوتاه رشدی لجام گسیخته داشته و به پیشرفت های باورنکردنی دست یافته است.

ظاهراً مترجمان امروز همانند لودیت های 200 سال پیش باید نگران از دست دادن حرفۀ خود ظرف چند دهۀ آینده باشند. با این حال بعید می نماید بتوان سیاست لودیت های سال 1811 را در پیش گرفت و نیازی هم به این کار احساس نمی شود، چرا که به نظر می‌رسد این نگرانی‌ها بی‌مورد باشند. زیرا وظیفۀ  تکنولوژی صرفاً تسهیل امور است و افراد به جای واهمه از آن می‌بایست با آن همراه شوند. 

نگرانی‌های بی‌پایه و اساس:

تکنولوژی خالق فرصت های جدید است؛ به عنوان مثال، اینترنتْ انواع و اقسام جدیدی از بازاریابی را بنیان نهاده است. چنانچه بازاریابان سنتی با تکنولوژی جدید همراه و همگام شوند قادر خواهند بود به پیشرفت‌های چشمگیری در زندگی حرفه‌ای دست یابند. نگرانی دربارۀ تکنولوژی زمانی منطقی است که تنها نظاره‌گر آن باشیم و برای سازگاری با آن هیچ اقدامی نکنیم. تقریباً تمام حرفه‌ها از فرصتی که فناوری اطلاعات پیش روی آن‌ها قرار داده به نحو احسن استفاده کرده‌اند. چرا مترجمان از  فرصت‌های جدید استفاده نکنند؟

پیش‌بینی و دیدگاه‌هایِ شخصی نگارنده:

در نظریۀ بقای اصلح، تنها کسانی باقی می‌مانند که بهتر از بقیه خود را با شرایط جدید وقف دهند. این مساله می‌تواند درباره ترجمه هم مصداق داشته باشد. از آنجا که گوگل ترنسلیت و سایر نرم‌افزارهای پشتیبان مترجم ظرف سال‌های آتی به پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ای دست خواهد یافت، تنها مترجمانی در رقابت باقی خواهند ماند که بهتر از سایرین با فناوری‌ها و دانش روز آشنا باشند.

بنابراین، مترجم ضعیف و متوسط فضایی برای کار نخواهد یافت، و صرفاً مترجمانی موفق خواهند بود که از دانشی فوق العاده برخوردار باشند، چرا که ظرف 50 سال آینده عملکرد گوگل ترنسلیت از عملکرد مترجمان ضعیف و متوسط بهتر خواهد بود و دیگر کسی برای چنین مترجمانی اهمیتی قائل نخواهد شد.

سرانجامِ لودیتها، کارگران، و مترجمان

بلافاصله بعد از ظهور لودیتها مبارزه علیه آن‌ها آغاز شد. برخی از آن‌ها با مجازات حبس روبرو شدند، برخی را تبعید کردند، تعدادی را نیز به دار آویختند؛ در نهایت، به نظر نمی‌رسد لودیتها کاری از پیش برده باشند. امروزه، واژۀ لودیت به اشخاصی اطلاق می‌شود که مخالف تغییر تکنولوژی هستند [1].

شواهد نشان می‌دهند که پیشرفت تکنولوژی تأثیری بر بیکار شدن کارگران ماهر نداشته است و صرفاً کارگران غیرماهر امنیت شغلی خود را در خطر می‌بینند. زیرا دستگاه‌های پیچیده نیازمندِ اپراتورهای ماهر نیز هستند، و برای عقب نماندن از قافله لازم است کارگران غیرماهر مهارت‌های خود را ارتقا بخشند.

مترجمان نیز باید دانش زبانیِ فوق‌العاده‌ای داشته باشند. زیرا همانطور که گفته شد، نرم‌افزارها ممکن است دیگر فضایی برای مترجمان ضعیف و متوسط باقی نگذارند. مترجمان فوق‌العاده نیز علاوه بر دانش زبانی می‌بایست به فکر به روز نگاه داشتن دانش IT خود نیز باشند تا بتوانند از مزایای آن برای تسهیل و ارتقای کار خود بهره‌مند گردند.

جمع‌بندی:

از زمان ظهور ماشین‌آلات نساجی تا به امروز 200 سال می‌گذرد و در این مدت هیچ گروهی قادر به بنا نهادن سد در مسیر رودخانۀ خروشان پیشرفت نبوده است. تنها می‌توان به کشتی‌هایی مجهز شد که از توان حرکت در مسیر این رودخانه بهره‌مند باشند. بدون شک فن‌آوری‌هایی مانند گوگل ترنسلیت در دهه‌های آتی صرفاً جایگزین مترجمانی خواهند شد که هیچ علاقه‌ای به همراه و همگام شدن با تکنولوژی ندارند، اما آن دسته‌ای که خود را با فناوری تطبیق می‌دهند و از آن نمی‌هراسند قادر خواهند بود در این مسیر پرتلاطم به حیات حرفه‌ای خود ادامه دهند.

منابع:

(1)Britannica (2013) Luddite, Available at:britannica.com/EBchecked/topic/350725/Luddite (Accessed: 15th July, 2013).

(2)Major, A. & peoples, J. (1971) Men and Nations, USA: ....

(3)Steve Krar (...) TECHNOLOGY PHOBIA, Available at:http://www.automationmag.com/images/stories/LWTech-files/10%20Technology%20Phobia.pdf (Accessed: 7th July, 2013).

پیشرفت ترجمۀ ماشینی --- ارتقا یا تنزل جایگاه مترجمان

Cisco ،فروشندۀ فناوریِ ذخیره سازی و شبکه بندی، تخمین می زند تا سال 2016 ترافیکِ جهانیِ شبکه های ابری سالیانه 45 درصد افزایش پیدا کند. بر اساس یافته های Common Sense Advisory، همگام با افزایش سرسام آور نرخِ تولیدِ محتوا، تقاضا برای خدمات ترجمه نیز سالیانه 15 الی 20 درصد افزایش پیدا خواهد کرد. چنین واقعیتی بدان معناست که سالانه ده ها هزار مترجم جدید برای مدیریت محتوای تولید شده می بایست وارد بازار کار شوند. ترجمۀ ماشینی کمک بزرگی است، اما نمی توان پیش بینی کرد که این فناوری قادر است روزی جایگزین انسان شود و یا خیر.

Ray Kurzweil، فیوچریستِ (futurist) مشهور، اعتقاد دارد تا سال 2029 ماشین ها همتراز با هوش انسانی پیشرفت خواهند کرد و قادر خواهند بود کارهای برجسته ای را انجام دهند که پیش از آن صرفاً در اختیار بشر بوده است، مانند انجام ترجمه های باکیفیت.

از ماه ژوئن سال گذشته، سه دستگاه ترجمۀ همزمان پا به عرصۀ وجود گذاشته اند، یکی از آن ها بوسیلۀ مایکروسافت تولید شده است که واژه های شفاهی را برگردان می کند و در نهایت ترجمۀ صوتی آن را، دقیقاً متناسب با تنِ صدای گوینده، در اختیار مخاطب قرار می دهد.

برای دهه های متمادی، دانشمندانِ حوزۀ کامپیوترْ تلاش کرده اند تا از یک رویکرد مبتنی بر قواعد (rules-based approach) استفاده کنند --- یعنی آموزش قواعد زبان شناسیِ زبان مبدا و مقصدْ به سیستم های ترجمه و فراهم کردن دیکشنری های ضروری برای این سیستم ها.

در برخی دیگر از شرکت ها مانند گوگل، پژوهشگران به دنبال پیاده سازی رویکردهای آماری (statistical approach) بوده اند. در این رویکرد، حجم متنابهی از متون با زمینه های مختلف به همراه ترجمۀ آن ها به سیستم خورانده می شود. بدین صورت، سیستم قادر به ارائۀ حدسیاتی [در مورد ترجمۀ متن مورد نظر] خواهد بود که تا اندازه ای دقیق اند --- اما ابزارهای ترجمۀ ماشینیْ زمینۀ متن، مقصودِ آن، و لحن نویسنده را در نمی یابند و مد نظر قرار نمی دهند.

ترجمۀ ماشینی به معنای استفاده از نرم افزار برای ترجمه متن یا گفتار از زبانی به زبان دیگر است. چنین ابزاری زمانی مؤثر خواهد بود که ادبیات استفاده شده در فایل مبدأ از زبانی به غایت استاندارد و ساختاریافته بهره مند باشد.

 زمانی که حجم ترجمه بالاستْ چنین ابزاری مفید به نظر می رسد؛ با وجود این، کلیۀ اشخاصی که در این حرفه کار کرده اند حذف مؤلفۀ انسانی از ترجمه را غیر ممکن ارزیابی خواهند کرد. در موارد بسیار، دخالت انسان برای ویرایش متن مبدا پیش از شروع فرآیند و متن ترجمه شده پس از اتمام فرآیند ضروری است. همچنین، انسان ها می بایست کامپیوتر را آموزش دهند تا بتواند با موضوعات و  ترمینولوژی های خاص آشنا شود. بدین منظور، و چنانچه بخواهیم چنین فرآیندی مقرون به صرفه از آب درآید، حجم عظیمی از واژها می بایست به وسیلۀ سیستم پردازش شوند. 

برخی از شرکت ها، ابتدای امر از ترجمۀ ماشینی استفاده می کنند سپس از ویراستاران انسانی برای اصلاح ترجمه بهره می برند. اما ترجمه با پشتیبانی کامپیوتر از اینجا رانده و از آنجا مانده نخواهد بود، و برای کمک به انسانْ بهترین گزینه ها را انتخاب می کند. ابزارهای پشتیبان مترجمْ از سرعت ماشین، و مهارت انسان برای درک زمینه و ظرایف متن، بهره مند می گردند تا در مقیاس بزرگ همان متونِ باکیفیتی را ارائه دهند که بهترین مترجمان انسانی ارائه می دهند. ابزارهای ترجمه با پشتیبانی کامپیوترْ بر وابستگی متقابل انسان و ماشین صحه گذاشته و در مقیاس های بزرگ قادرند ترجمه های سریع و باکیفیت ارائه دهند.

مواردی پیش می آیند که می بایست دقت را فدای سرعت کرد و بالعکس. به عنوان نمونه، ترجمۀ ماشینی برای مصرف کننده ای که صرفاً به دنبال یک فرآورده در یک سایت چینی است، سودمند خواهد بود. در این حالت، دقت مد نظر نیست و تنها می بایست نام فرآورده جستجو شود. اما برای محققی که به دنبال درک داده های پژوهش استْ به منظور اطمینان از دقت و صحتْ ترجمۀ انسانی سودمند خواهد بود.

این موضوع که کدام یک از انواعِ مترجم مفید فایده خواهد بود، بستگی به موقعیت دارد. شرکت هایی که پروژه های ترجمۀ آن ها بر اساس شرایط برنامه ریزی می شود، از منابعشان بهترین بهره را خواهند برد و شاهدِ ارتقاءِ بهتر مدیریت ریسک خواهند بود.

منبع:

این گزارش خبری در تاریخ 26.6.2013

تحت عنوان

"The rise of the machines is not lost in translation"

در bdlive.co.za منتشر شده است.

---

Common Sense Advisory:

http://www.commonsenseadvisory.com/Home.aspx

ترجمه حضوری --- همزمان و غیرهمزمان

...